مفهوم «پیشگیری» را به کرّات در زندگی مورد استفاده قرار می دهیم و تکیه کلام بسیاری از مباحث روزمره است. «پیشگیری بهتر از درمان است» در حوزه پزشکی علاوه بر کم کردن مشقات درمان، پیشگیری را امری کم هزینه تراز درمان یافته اند. در مباحث مربوط به مقابله با حوادث، پیشگیری از وقوع حادثه و یا پیشگیری از صدمات ناشی از حوادث و بلایا یک اصل پذیرفته شده در بسیاری از کشورهای پیشرفته است؛ که هدف از آن کاهش آسیب پذیری ناشی از بلایا است.

    این مفهوم در حوزه قضا نیز جایگاه  ویژه خود را دارد. با نگاه به این مفهوم ساختار پیشگیری از وقوع  جرم قوه قضائیه ایجاد شده است. این حوزه وظیفه دارد تا با اندیشیدن تمهیداتی و مطالعه زمینه های ایجاد وقوع جرم، از ارتکاب به بسیاری از جرائم بکاهد. در این حوزه بیشتر نگاه ها به کارهای فرهنگی است. با این رویکرد سعی می شود تا با آموزش های همگانی، رفع زمینه های ایجاد جرائم و اعلام مکافات عمل و مسئولیتها از جرائم بکاهند.  

    به عنوان یک فعال اجتماعی، هر چند به کارهای فرهنگی بلند مدت اعتقاد دارم تا یک هنجار جایگزین یک ناهنجاری دیگر بشود ولی در عین حال معتقدم که در کوتاه مدت آنچه که باعث کاهش و یا ریشه کن کردن بعضی از جرائم خاص هست برخورد قاطع حوزه قضا با آن است. قاطعیت و سرعت گاها به عنوان بهترین ابزار بازدارنده در محیط های کوچک می باشد.

    در محیط های کوچکی مانند اسفرورین، بعضی از جرائم خاص مانند تجاوز به عنف، عواقب اجتماعی غیرقابل تصور برای خانواده ها و اقوام در پی دارند که حتی در مواردی منجر به ترک دیار می گردد. در جریان رسیدگی به اینگونه جرائم، اطاله دادرسی سم مهلکی است که علاوه بر اینکه آدرس غلط به مرتکبین می دهد باعث می گردد تا افراد جهت خلاصی از هجمه اجتماعی ایجاد شده رأسا اقدام به احقاق حق و اقدام متقابل نمایند.

    در مواردی حتی پرونده هایی وجود دارد که علی رغم وضوح جنبه های مختلف آن، سیر رسیدگی گرفتار اطاله دادرسی شده به حدی که مدعیان آن چند سالی هست که از دنیا رفته اند ولی پرونده همچنان مفتوح بوده که خود منشا نزاع های دیگر شده است.

به نظر می رسد متولیان قضا و امنیت شهر باید با نگاهی جامعه شناختی نسبت به بعضی از جرائم و پرونده ها حساسیت ویژه ای به خرج داده و با مدنظر قرار دادن هزینه اجتماعی مظلوم با رسیدگی پرونده ها در زمانی معقول مانع از اثرات منفی پیش گفته گردند.

     در پایان باید اذعان کنم حوزه قضا از اموری است که تخصصی در آن ندارم و این مهم را بیشتر با نگاهی اجتماعی مورد کاوش قرار دادم. همچنین با توجه به بافت اجتماعی شهر، قلمفرسایی در این حوزه سخت بوده زیرا با وجود کثرت مصداق ها، امکان ذکر آن وجود ندارد.